Omgevingswet

Vanaf 1 januari 2024 wordt de Omgevingswet ingevoerd. Een nieuwe wet die 26 bestaande wetten vervangt op het gebied van ruimte, veiligheid, water en meer. Met regels over de fysieke leefomgeving, dit is de omgeving waarin we wonen, werken en leven. Deze pagina informeert u per onderwerp over de belangrijkste wijzigingen vanaf 1 januari 2024.

Onderwerpen omgevingswet

In het digitale Omgevingsloket komen alle regels over uw buurt op één plek samen. Aanvragen voor een omgevingsvergunning worden sneller behandeld en in één keer bij alle betrokken overheden getoetst. Voor inwoners en ondernemers is het gemakkelijker om initiatieven te starten en eerder betrokken te worden bij initiatieven in de directe omgeving. 

De Bredase gemeenteraad heeft op 21 oktober 2021 unaniem de Omgevingsvisie Breda 2040 vastgesteld. De Omgevingsvisie Breda 2040 is het kompas voor de ontwikkeling van de fysieke leefomgeving. Het geeft duidelijk de gewenste richting aan en beschrijft de waarden, ambities en uitdagingen. De visie voor een nog sterker en veerkrachtiger Breda.

Het omgevingsplan is een nieuwe manier voor het stellen van regels voor de fysieke leefomgeving. Voor 1 januari 2024 waren die regels opgenomen in het bestemmingsplan. In de Omgevingswet staat dat er vanaf 1 januari 2024 geen bestemmingsplannen meer gemaakt kunnen worden. De gemeente moet dan het omgevingsplan gebruiken.  

In het omgevingsplan staan de regels over de fysieke leefomgeving die in de gemeente Breda gelden. Bijvoorbeeld regels over het gebruik (mag hier gewoond worden of is dit gebouw bedoeld voor een kantoor?) of over bouwen (mag hier gebouwd worden en hoe hoog mag het gebouw worden?).  
Ook kunnen in het omgevingsplan regels staan over het beschermen van een natuurgebied.  

Daarnaast geven de regels duidelijkheid of er voor een bepaalde activiteit, bijvoorbeeld voor het bouwen van een gebouw, een omgevingsvergunning nodig is. De regels in het omgevingsplan hebben juridische werking. Dat betekent dat iedereen zich daar aan moet houden.  

Op 1 januari 2024 vormen alle bestemmingsplannen, die op dat moment in Breda gelden, eerst een tijdelijk omgevingsplan. Dit tijdelijke omgevingsplan voldoet nog niet aan de eisen die de Omgevingswet aan een omgevingsplan stelt. Het tijdelijk omgevingsplan wordt daarom vervangen door één nieuw omgevingsplan dat wel aan alle eisen voldoet.  Voor eind 2032 moet er door de gemeenteraad één nieuw omgevingsplan voor heel Breda zijn vastgesteld.  

Het maken van een omgevingsplan is ingewikkeld. Daarom doet de gemeente dit stapsgewijs door steeds een deel van het omgevingsplan te maken. Voor elk deel bekijken we welke belangen er spelen en doen we onderzoek. Het kan gaan om een bepaalde locatie, bijvoorbeeld een locatie waar nieuwe woningen moeten komen. Of het gaat om een groter gebied waar sprake is van bestaand gebruik en bestaande gebouwen, bijvoorbeeld de binnenstad of een bedrijventerrein. Voor de delen van het omgevingsplan voor de bestaande omgeving proberen we zo dicht mogelijk bij de bestaande regels uit de geldende bestemmingsplannen te blijven. Dit noemen we: beleidsneutraal.

Mogelijk heeft u een plan dat niet past binnen de regels van het (tijdelijke) omgevingsplan. Of u heeft een klein en/of simpel plan waarvan u niet weet of deze aan de regels voldoet. Dan kunt u (in de initiatieffase) een initiatiefplan indienen. Voordat u een omgevingsvergunning aanvraagt is het goed te weten waar eventuele bezwaren zitten. Het plan kan worden aangepast voordat u een definitieve omgevingsvergunning aanvraagt bij de gemeente. Misschien moet er voor het plan worden afgeweken van de regels. Het is dan belangrijk om te weten of de gemeente hieraan mee gaat werken. Bij grotere en/of complexere plannen wordt eerst gekeken naar de haalbaarheid van het plan. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de Intaketafel en Omgevingstafel. Aan de Intaketafel en Omgevingstafel wordt er met elkaar bekeken wat mogelijkheden zijn. Het kan ook voorkomen dat uw plan een project wordt. Een projectmanager van de gemeente Breda gaat het plan dan verder begeleiden.

Bij alle plannen (klein of groot) is het belangrijk dat u uw plan bespreekt met de buren of belanghebbenden. Samenwerking verbetert het plan en kan zorgen voor draagvlak. Als initiatiefnemer bepaalt u zelf hoe u belanghebbenden betrekt bij uw bouwplan. Het stappenplan helpt u hierbij. Deze uitkomsten worden ook meegenomen tijdens de behandeling aan de Omgevingstafel en/of vergunningverlening.

Voor veel activiteiten is een omgevingsvergunning nodig, zoals dat nu ook is, zoals:

  • omgevingsplanactiviteit
  • technische bouwactiviteit
  • rijksmonumenten activiteit
  • milieubelastende activiteit
  • flora- en fauna activiteit
  • lozingsactiviteit
  • wateronttrekkingsactiviteit

Een nieuwe activiteit is de omgevingsplanactiviteit. Dit is een activiteit waarvoor het (tijdelijke) omgevingsplan bepaalt of er een omgevingsvergunning nodig is. Denk hierbij aan bouwen, aanleggen, gebruiksverandering, maar ook kappen en een in- en uitrit.  

Bij het (ver)bouwen van een bouwwerk is een knip gemaakt. Deze bestaat uit een (technische) bouwactiviteit en een omgevingsplanactiviteit bouwen. 

Op 1 januari treedt naast de Omgevingswet ook de Wet kwaliteitsborging (Wkb) in werking. Bij de Wkb verplaatst de toetsing aan de bouwtechnische eisen van een bouwwerk van de gemeente naar een onafhankelijke partij, de zogenoemde kwaliteitsborger. Dit geldt niet direct voor alle bouwwerken, maar gaat in fases. 

De Wkb gaat op 1 januari 2024 in voor nieuwe bouwwerken onder gevolgklasse 1. Dat is de laagste risicoklasse waar bijvoorbeeld grondgebonden eengezinswoningen en kleinere bedrijfspanden onder vallen. Een uitgebreide lijst van wat onder gevolgklasse 1 valt, vindt u op de overheid.nl. Voor een plan dat onder de Wkb valt, hoeft u geen omgevingsvergunning voor een (technische) bouwactiviteit in te dienen, maar wel een melding bouwactiviteit.

Voor verbouw van bouwwerken onder gevolgklasse 1 blijft de (technische)bouwactiviteit bij de gemeente van toepassing. Dit is in ieder geval tot 1 juli 2024.

Veelgestelde vragen

Over de invoering van de Omgevingswet zijn een aantal Veelgestelde vragen Omgevingswet verzameld.