Wegingscriteria en toelichting bouwstenen Stevig Lokaal Team

Een jeugdige is weerbaar als hij of zij voldoende genoeg kan omgaan met tegenslagen, negatieve invloeden of verleidingen, (sociale) uitsluiting en negatieve ervaringen in de directe én indirecte omgeving (media, cultuur, maatschappij). Het gaat daarbij om cognitieve, emotionele en sociale vaardigheden waardoor iemand in staat is om goed genoeg te zijn in verschillende sociale rollen en functies gedurende zijn of haar leven. Weerbaarheid zorgt er ook voor dat jeugdigen de negatieve gevolgen van tegenslagen en ondermijnende invloeden voor hun eigen welzijn hunnen beperken. (Bron: Movisie.nl).  

Jeugdhulp op het gebied van weerbaarheid is gericht op het bevorderen of het behouden van de weerbaarheid van de jeugdige en het bieden van handvatten aan zijn of haar systeem om de jeugdige hierin te ondersteunen. 

We spreken van een conflictscheiding als ouders door aanhoudende (ernstige) conflicten en communicatieproblemen het belang en welzijn van hun kinderen én het wederzijdse belang uit het oog verliezen. Dat kan gepaard gaan met een langdurige juridische strijd en/of met verbaal en/of fysiek geweld tussen de ouders. Het lukt de ouders dan niet om tot constructieve afspraken te komen en/of deze na te leven.

Een kind komt vrijwel altijd in een lastige situatie door een scheiding. Vooral conflictscheiding heeft een grote impact op de betrokken kinderen. Vaak komen zij in een loyaliteitsconflict terecht of ontstaat er een relatiebreuk met een van de ouders, zoals ouderverstoting. Daarnaast kan een conflictscheiding grote gevolgen hebben voor het gevoel van veiligheid van kinderen en hun (persoonlijkheids-)ontwikkeling. Bij scheidingsproblematiek vindt de hulp plaats op een neutrale locatie aan de ouders en/of de kinderen. De hulp richt zich op de gehele (samengestelde) gezinssituatie (gezinsplan).

Om in kaart te brengen welke hulp het meest passend is, is het belangrijk dat er een goede analyse van de situatie wordt gemaakt. Daarin worden onder meer de fase van de scheidingsmelding, de escalatieladder, de partnerdynamiek en de ouderproblematiek meegenomen. Ook de nieuw samengestelde gezinnen en relaties zijn van invloed op de situatie en alle betrokkenen.  

Veiligheidsvraagstukken zijn kwesties waarbij de veiligheid van een jeugdige of zijn of haar gezinssysteem in gevaar komen of kunnen komen. Denk aan jongeren die een (dreigend) gevaar vormen of die zelf in gevaar (dreigen te) komen door bijvoorbeeld huiselijk geweld, mishandeling, eergerelateerd geweld, of contact met het criminele milieu. De (ontwikkeling van de) jeugdige kan hierdoor in gevaar komen. Direct ingrijpen is dan nodig om schade aan de jeugdige te voorkomen of te beperken. Soms is ondersteuning nodig om de veiligheid te kunnen waarborgen.  

We werken daarbij volgens deze uitgangspunten:  

• Het beschermen van jeugdigen valt onder de verantwoordelijkheid van elke jeugdprofessional. Veiligheid is ieders zorg, en zorg en veiligheid gaan altijd samen.  
• Elke jeugdprofessional werkt volgens de Visie gefaseerde ketensamenwerking, en de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. 

Ontwikkeling  
Kinderen met een ontwikkelingsprobleem ontwikkelen zich op één of meerdere gebieden anders dan leeftijdsgenootjes.  De oorsprong kan zowel ontstaand zijn uit erfelijke en niet erfelijke factoren.  

Opvoeding  
Van opvoedingsproblemen is sprake als problemen tussen ouders en kinderen niet meer alleen binnen het gezin zelf opgelost kunnen worden. Er zijn dan interventies nodig, zoals ondersteuning voor de ouders, begeleiding in het gezin.  

Er kan een verschil gemaakt worden tussen opvoedingscompetentie en problemen in de ouder-kind interactie. (Bron: NJI)  

Deze hulp is gericht op het bevorderen, het behouden of het compenseren van zelfredzaamheid en participatie van jeugdigen met (ernstige) opgroeiproblematiek of ontwikkelingsproblematiek. De hulp zorgt voor het bevorderen, behouden en compenseren van de opvoedvaardigheden en regie van de ouders en/of opvoeders.  

De hulp is gericht op het herstellen of op gang brengen van een ernstig vastgelopen of verstoorde ontwikkeling en het versterken van de opvoedingskracht van het gezin en waar nodig de betrokken (jeugd)professionals.  

• Het bieden van vrij toegankelijk veel voorkomende vormen van (jeugd)hulp (VVJ)  door een strategisch partner in het SLT. De strategisch partner is per definitie onderdeel van het samenwerkingsverband. 
• De jeugdhulpaanbieder levert basishulp (in lijn met richtinggevend kader toegang en lokale teams) en de 5 beschreven vormen van veelvoorkomende vormen van jeugdhulp (cf de uitvoeringsagenda) en ontwikkelt samen met de netwerkpartners uit het SLT collectieve en preventieve alternatieven, zodat kinderen en ouders in staat worden gesteld om te gaan met hobbels in hun leven, zelfstandig of met (lichte) hulp of ondersteuning.
• Het bepalen van de best passende ondersteuning, bezien vanuit de gehele context van het gezin.
• De ondersteuning is waar kan collectief. De jeugdhulp richt zich op het organiseren van coaching, begeleiding en behandeling voor alle jeugdigen die op basis van één of meerdere van de 5 thema's behoefte hebben aan jeugdhulp vanuit het SLT. De thema’s betreffen weerbaarheid, opgroei- en opvoedondersteuning, relatieproblematiek, veiligheidsvraagstukken en psychische klachten.  

• Bewerkstelligen van de benodigde beweging ‘naar de voorkant’
• Het aanbod wat nu valt onder de VVJ wordt vrij toegankelijk binnen het verband van een SLT/POC georganiseerd, waarbij rechtszekerheid voor de inwoner wordt geborgd.
• De beweging van individueel naar collectief waar dat kan. 

• Er zijn afspraken gemaakt vanaf 1-1-2025 over de invulling van rollen, taken en verantwoordelijkheden ten aanzien van de functionaliteiten én preventief, en collectief aanbieden van voorzieningen (of ontwikkeling daarvan). Dit is in lijn met de regionale afspraken over de functionaliteiten en verantwoordelijkheidsverdeling

• Het uitvoeren van een brede analyse, vanuit gezinsgericht- systemisch perspectief.  
• Het bepalen van de best passende hulp, bezien vanuit de gehele context van het gezin bij domeinoverstijgende problematiek. 

• Borging van een integrale aanpak binnen het sociaal domein.  
• Eenduidige en uniforme afspraken over de instrumenten en methoden die ingezet worden om te komen tot een goede vraagverheldering.
• De medewerkers in een SLT/POC hanteren een brede blik en doen, samen met inwoners, een brede analyse met oog voor de context en verschillende leefgebieden van hulpvrager en (waar van toepassing) het gezin en omgeving.  
• Medewerkers maken in het gesprek de behoeften en zogeheten mate van ‘zelfregie’ van de hulpvrager leidend, aangezien dit een belangrijk werkend element in de toegang is.  
• Uitgangspunt is dat de hulpvrager zelf zoveel als realistisch mogelijk ‘eigenaar’ is van zijn ondersteuning, waarbij de betrokken professional een vast aanspreekpunt is, die de inwoner in zijn zelfregie ondersteunt. 

• In een SLT/POC wordt gewerkt met een uniforme eenduidige werkwijze van vraagverkenning/verheldering (wie doet wat?). Er worden afspraken gemaakt over besluitvorming en mandaat. Hierbij wordt bijvoorbeeld gebruik gemaakt van MDO’s
• Er zijn binnen de gemeente afspraken gemaakt over de inzet van domeinoverstijgende collega’s.  
• Procesregie wordt of belegd bij de strategisch partner of bij het gemeentelijk sociaal domein, afhankelijk van het zwaartepunt van de vraag. 

• Het samenwerkingsverband bestaat uit een partij uit de sociale basis en een jeugdhulpaanbieder. Ten aanzien van de vorm (bijvoorbeeld penvoerderschap)  als inhoud (functionaliteiten & verantwoordelijkheidsverdeling) worden afspraken gemaakt cf. de verantwoordelijkheidsverdeling. Zij vormen gezamenlijk met het gemeentelijk sociaal domein  een strategisch partnerschap.
• Het samenwerkingsverband ontwikkelt preventieve en collectieve voorzieningen op basis van de behoefte binnen het gebied van een SLT.

• Expertise van deelnemende partners maximaal benutten en deze verbinden.
• De beweging van individueel naar collectief waar dat kan.
• Bewerkstelligen van de benodigde beweging ‘naar de voorkant’.
• Uniformiteit in het fundament (samenstelling, functionaliteiten en verantwoordelijkheidsverdeling) van het SLT.
• Realiseren van matched care.

• Bij aanvang van de POC zijn er tussen de partijen in het samenwerkingsverband én het gemeentelijk sociaal domein afspraken vastgelegd over de functionaliteiten, verantwoordelijkheden en inzet.  Er is hierin speciale aandacht voor de kennisdeling (door gezamenlijke taakuitvoering) tussen gemeente én het samenwerkingsverband i.r.t. de toegang.
• Het samenwerkingsverband is verantwoordelijk voor regievoering (tenzij domein overstijgende problematiek), vraagverheldering, triage en de toeleiding naar niet vrij toegankelijke jeugdhulp.
• Er zijn afspraken gemaakt met de partijen uit de sociale basis en jeugdhulpaanbieder over de inzet en bijdrage aan normaliseren, de weerbare samenleving én het aanbieden van collectieve voorzieningen (in opdracht van SLT)
• Er zijn afspraken gemaakt over het signaleren en monitoren van trends en ontwikkelingen binnen het SLT/POC. 

• Uniforme afspraken over taakgerichte uitvoering en de daarbij horende bekostiging, administratie en verantwoording van het samenwerkingsverband binnen een POC/SLT.

• Uniforme afspraken (het wat) tussen opdrachtgever en opdrachtnemer over de wijze van bekostiging, administratie, facturatie & verantwoording.
• Mogelijk maken van de inzet van vrij toegankelijke veelvoorkomende vormen van jeugdhulp binnen het SLT.

• Het samenwerkingsverband is verantwoordelijk voor het monitoren van de uitnutting van het budget en verantwoording.

• De sociale basis omvat het netwerk van onze jeugdigen. De sociale basis zetten we in om problemen bij het kind en het gezin te voorkomen of klein te houden door de weerbaarheid te vergroten. Voorzieningen waar mensen logischerwijs terechtkomen, zijn onder meer de huisarts, het consultatiebureau, de school en de bibliotheek. Daarnaast biedt de sociale basis (lichte) vormen van (collectieve)jeugdhulp, zoals jongerenwerk, maatschappelijk werk en preventieve projecten. De nadruk ligt op een preventief, laagdrempelig aanbod en op signalering.  We maken onderscheid tussen de persoonlijke, de gezamenlijke en institutionele sociale basis. Deze bouwsteen betreft enkel de institutionele sociale basis die onderdeel is van het SLT. 

• Laagdrempelig, in de wijk (check met uitvoeringsagenda)
• We bekijken vragen en problematiek van jeugdigen integraal en in de eigen context. Dat doen we vanuit de sociale basis, waarbij de SLT’s een sleutelrol spelen.
• Gebruik (blijven of gaan) maken van het netwerk, verbinding met organisaties als de bibliotheek, sportverenigingen e.d. 

• De partner uit de sociale basis heeft de beschikking over een relevant netwerk binnen het SLT-gebied.
• Er zijn afspraken gemaakt met de partijen (buiten het SLT) uit de sociale basis over de inzet en bijdrage aan normaliseren, de weerbare samenleving én het aanbieden van collectieve voorzieningen (in opdracht van/samenwerking met SLT). 

• Het gaat om domein overstijgende samenwerking tussen professionals uit SLT en 'specialistische' niet vrij toegankelijke expertise om de juiste zorg, ondersteuning en begeleiding te kunnen bieden. Het gaat om consultatie tussen twee professionals, waarbij de professional in het SLT de ‘vrager’ is en de professional vanuit de gespecialiseerde hulp de ‘bevraagde partij’. Het gaat onder meer om diagnostische vragen, advies over verdere aanpak van begeleiding, advies ten aanzien van terugvalpreventie of hoe om te gaan met een kind en/of gezin in een bepaalde situatie. 

• Versterken van de vraagverheldering en vraagverkenning van het samenwerkingsverband op specifieke aandachtsgebieden zoals GGZ of verslaving.
• Inzet specialistische kennis en expertise op afroep voor 0 – 100.

• Binnen een SLT wordt gewerkt aan de hand van de regionale afspraken (overeenkomsten zijn regionaal afgesloten) over de inzet van consultatie. De medewerkers van een SLT weten wanneer en hoe consultatie ingezet kan worden.  

• Het monitoren van realisatie van gezinsplannen  
• Monitoring van  de werking van het stelsel incl. voorliggende voorzieningen, SB en NVTJ aan de hand van KPI's.
• Monitoring van de beweging van de financiële ontwikkeling.
• Het gestructureerd (bij)sturen om doelen te realiseren middels overlegvormen met werkafspraken en heldere rollen, taken en bevoegdheden.

• Leren op stelselniveau
• Resultaten en successen meten, KPI's meten
• Creëren van inzicht
• Anticiperen op trends en ontwikkelingen 

• Outcome van registraties en van sturing moet regionaal vergelijkbaar zijn.
• Minimaal gezamenlijk bepaalde KPI’s vaststellen waarop gemeten wordt.
• Leer en ontwikkelcyclus o.b.v. o.a. dialoog uit de dialoogmatrix.  

• Het inbouwen van een continue leerproces op verschillende niveaus: 1) stelsel/beweging, 2) inhoud en aanbod, 3) professionals
• Een leercyclus die gaat over het leren van de praktijk, gevoed door de inhoudelijke opgaven uit de regiovisie en Hervormingsagenda.  
• Een leercyclus die gaat over het leren op stelselniveau. 

• Continue verbeteren van de praktijk door een cyclus van leren, reflecteren en aanpassen.
• Anticiperen op trends en ontwikkelingen.

• Een leercyclus die zowel op inhoud als op proces aansluit op de organisatie en proces structuur (bouwsteen ontwikkeling) van een SLT.  
• Een leercyclus die is ingericht volgens de principes van een dialoogmatrix met een tijdelijk werkbare overeenkomst om tot resultaat te komen.
• Output en outcome moeten regionaal vergelijkbaar zijn. 

• Het ontwikkelen van voorzieningen gericht op normaliseren, collectief aanbod en weerbare samenleving in het SLT en de sociale basis.  
• Ontwikkelen van eigentijdse voorzieningen o.a. met behulp van digitalisering.
• Het proces om te komen tot de inrichting van een minimale variant van een SLT per 2027. Waarin in ieder geval de organisatie en processtructuur zijn beschreven waaronder de verantwoordelijkheidsverdeling tussen de samenwerkende partners. In essentie gaat het om welke taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden zijn belegd bij welke partners in het strategisch partnerschap
• Hoe te komen tot het realiseren van de inhoudelijke opgaven  (regiovisie, hervormingsagenda, werken aan veiligheid) en wie welke rol en verantwoordelijkheid daarin heeft. 

• Ontwikkeling en innovatie vormen de basis om te leren. Knelpunten worden gesignaleerd en zo mogelijk opgelost of gemitigeerd.
• Duidelijkheid scheppen met de partners in het strategisch partnerschap over verwachtingen ten aanzien van de inhoudelijke opgaven. 

• Een goede beschrijving van ontwikkeldoelen met bijbehorende verantwoordelijkheidsverdeling draagt bij aan een innovatieve organisatie  

• De verbinding tussen onderwijs en jeugdhulp richt zich op het versterken van de pedagogische basis zowel binnen als buiten de schoolomgeving.  
  Dit omvat activiteiten vanuit het SLT die de samenwerking tussen onderwijsinstellingen en jeugdhulporganisaties bevorderen om de algehele ontwikkeling en welzijn van jongeren te ondersteunen. Door deze samenwerking worden er bruggen geslagen tussen het onderwijsveld en andere leefomgevingen van jongeren, zoals hun buurt en familie. Het doel is om een geïntegreerde aanpak te creëren die bijdraagt aan een veilige en stimulerende omgeving waarin jongeren zich optimaal kunnen ontwikkelen. Dit wordt in Breda gerealiseerd door gezamenlijke programma's en projecten die voortbouwen op de sterke punten van zowel het onderwijs als de jeugdhulp, en die de continuïteit en consistentie van ondersteuning voor jongeren verbeteren. Het SLT speelt hierin een cruciale rol. 

• Optimalisatie van de verbinding tussen onderwijs, jeugdhulp en de sociale basis, waarbij preventie, aandacht voor aanwezigheid van leerlingen op school, en normaliseren centraal staat.
• Zorgen voor een optimale afstemming tussen de expertise, het type leerling en de veelvoorkomende (hulp)vragen op scholen.
• Scholen beter in staat stellen de pedagogische opdracht voor hun doelgroep te beschrijven.
• Beter in kaart brengen welke indirecte leervoorwaarden bijdragen aan de verbetering van het leerpotentieel en daarmee de basisvaardigheden.
• Voorkomen van verzuim en schooluitval en daarin samenwerken met de leerplichtambtenaar, onderwijs en jeugdhulp. 

• Duidelijk onderscheid maken tussen collectieve preventieve en collectieve curatieve activiteiten binnen het SLT.
• Ontwikkelen van een reflectiekader om met het onderwijs meer effectieve handelingsperspectieven te creëren voor hun doelgroep.
• Ondersteuning bieden aan scholen bij het formuleren van een heldere pedagogische visie en doelstellingen die afgestemd zijn op de specifieke behoeften van hun leerlingen, rekening houdend met hun leefomgeving zoals buurt en familie.